Bài giảng Ngữ văn Lớp 6 KNTT - Bài 9, Tiết 113: Văn bản Trái Đất "Cái nôi của sự sống" - Năm học 2022-2023 - Nguyễn Thị Thủy

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ 
VÀ CÁC EM ĐẾN VỚI CHUYÊN ĐỀ 
“Dạy học văn bản thông tin theo yêu cầu phát triển 
phẩm chất, năng lực của học sinh lớp 6 ” 
 Người thực hiện: Nguyễn Thị Thuỷ 
 Trường: THCS Tân Định, quận Hoàng Mai 
Hoàng Mai, ngày 31 tháng 3 năm 2023 
VỀ NHÀ THÔI 
Có 5 sinh vật biển bị bắt cóc. Trả lời được một câu hỏi là con sẽ giải cứu được một sinh vật. 
Câu 1 : Trong văn bản thông tin, s ơ đồ, kí hiệu, tranh ảnh, bảng biểu được gọi chung là gì? 
A . Phương tiện ngôn ngữ 
B. Phương tiện phi ngôn ngữ 
C. Phương tiện giao tiếp 
D . Phương tiện liên kết 
Câu 2 . Bên cạnh việc triển khai theo quan hệ thời gian, văn bản thông tin còn được triển khai theo quan hệ nào? 
A. Quan hệ giả thiết 
B. Quan hệ điều kiện 
C. Quan hệ nhân quả 
D. Quan hệ giả định 
Câu 3 : Văn bản “ Trái Đất – cái nôi của sự sống ” thuộc kiểu văn bản nào ? 
D. Văn bản thông tin 
B. Văn bản nghị luận 
C. Văn bản t ruyện 
A . Văn bản t iểu thuyết 
Câu 4 : Đâu là phương thức biểu đạt chính của văn bản “ Trái Đất – cái nôi của sự sống ” ? 
A. Tự sự 
B. Thuyết minh 
C. Miêu tả 
D. Nghị luận 
Văn bản có sử dụng phối hợp phương tiện ngôn ngữ và phương tiện phi ngôn ngữ như kí hiệu, sơ đồ, biểu đồ, hình ảnh 
gọi là văn bản: 
Văn bản 
đa phương thức 
C ảm ơn bạn vì đã giúp chúng mình. Tặng bạn viên ngọc trai tuyệt đẹp này! 
Tiết 113 - Văn bản 1 
TRÁI ĐẤT - CÁI NÔI CỦA SỰ SỐNG 
Hồ Thanh Trang 
BÀI 9: TRÁI ĐẤT – NGÔI NHÀ CHUNG 
II. Khám phá văn bản 
1 . Các yếu tố hình thức chủ yếu của văn bản Trái Đất – cái nôi của sự sống 
Em hãy xác định các yếu tố hình thức chủ yếu của văn bản 
Trái Đất – cái nôi của sự sống . 
CÁC YẾU TỐ HÌNH THỨC CHỦ YẾU 
Trái Đất – cái nôi của sự sống 
 Vì sao Trái Đất thường được gọi là hành tinh xanh? Trên hành tinh xanh ấy, sự sống đã nảy nở tốt đẹp như thế nào? Con người có thể làm gì để bảo vệ Trái Đất? 
Trái Đất trong hệ Mặt Trời 
“Vị thần hộ mệnh” của sự sống trên Trái Đất 
Trái Đất – nơi cư ngụ của muôn loài 
Con người trên Trái Đất 
Tình trạng Trái Đất hiện ra sao? 
Nhan đề 
Sa-pô 
Các mục 
(đề mục, đoạn văn) 
Hình ảnh 
Các yếu tố hình thức chủ yếu 
Đặc điểm 
 Vai trò 
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 
 Xác định, nêu đặc điểm và vai trò của các yếu tố hình thức chủ yếu của văn bản “Trái Đất – cái nôi của sự sống” 
CÁC YẾU TỐ HÌNH THỨC CHỦ YẾU 
Trái Đất – cái nôi của sự sống 
 Vì sao Trái Đất thường được gọi là hành tinh xanh? Trên hành tinh xanh ấy, sự sống đã nảy nở tốt đẹp như thế nào? Con người có thể làm gì để bảo vệ Trái Đất? 
Trái Đất trong hệ Mặt Trời 
“Vị thần hộ mệnh” của sự sống trên Trái Đất 
Trái Đất – nơi cư ngụ của muôn loài 
Con người trên Trái Đất 
Tình trạng Trái Đất hiện ra sao? 
Nhan đề 
Sa-pô 
Các mục 
(đề mục, đoạn văn) 
Hình ảnh 
Các yếu tố hình thức chủ yếu 
Đặc điểm 
 Vai trò 
Dùng dấu gạch ngang, phép so sánh 
Cung cấp thông tin chính: Trái Đất là nơi sự sống hình thành và phát triển 
Dưới nhan đề, in nghiêng, đậm, gồm ba câu hỏi 
 Gợi mở cho thông tin chính: sự sống trên Trái Đất hình thành và phát triển như thế nào 
 In đậm, gồm 05 đề mục 
Triển khai các khía cạnh của thông tin chính 
Tranh minh hoạ về sự sống đa dạng 
Cụ thể hóa các thông tin cho kênh chữ ở phần 3 
Nhan đề 
Sa-pô 
Đề mục 
Hình ảnh 
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 
Nêu đặc điểm và vai trò của các yếu tố hình thức chủ yếu của văn bản 
Trái Đất – cái nôi của sự sống 
2 . Cách triển khai văn bản Trái Đất – cái nôi của sự sống 
II. Khám phá văn bản 
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 
Tìm hiểu cách triển khai văn bản Trái Đất – cái nôi của sự sống  
1. Văn bản Trái Đất – cái nôi của sự sống gồm mấy phần?2. Mỗi phần của văn bản Trái Đất – cái nôi của sự sống cung cấp thông tin gì? .......... 3. Vẽ sơ đồ thể hiện mối quan hệ giữa các phần của văn bản Trái Đất - cái nôi của sự sống ? 
4. Nhận xét về trình tự triển khai và mối quan hệ giữa các phần? - Trình tự:........................................................................................- Mối quan hệ:. 
在此输入文字 
VĂN BẢN THÔNG TIN 
Sa-pô 
Đề mục 
Hình ảnh 
Cách k hám phá nhanh một văn bản thông tin 
Các yếu tố hình thức chủ yếu 
Nhan đề 
Cách triển khai văn bản 
Phần 1 
Phần 2 
Phần 3 
3 . Cách triển khai từng phần trong văn bản Trái Đất – cái nôi của sự sống 
II. Khám phá văn bản 
Phần 1: Trái Đất trong hệ mặt trời 
Phần 2: “Vị thần hộ mệnh” của sự sống trên Trái Đất 
Phần 3: Trái Đất - nơi cư ngụ của muôn loài 
Nội dung t hông tin 
Cách đưa thông tin 
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 3 
 Tìm hiểu cách triển khai từng phần của văn bản “ Trái Đất – cái nôi của sự sống” 
Phần 1: Trái Đất trong hệ mặt trời. 
Phần 2: “Vị thần hộ mệnh” của sự sống trên Trái Đất 
Phần 3: Trái Đất - nơi cư ngụ của muôn loài 
Nội dung t hông tin 
Nêu v ị trí của Trái Đất trong hệ Mặt Trời 
 Khẳng định v ai trò của nước đối với sự sống trên Trái Đất 
 Giới thiệu s ự sống đa dạng trên Trái Đất 
Cách đưa thông tin 
- Nêu số liệu 
- Trình bày bằng 01 đoạn văn 
- Miêu tả 
- Trình bày bằng 03 đoạn văn 
- Liệt kê các sự vật, tranh minh hoạ 
- Trình bày bằng 01 đoạn văn 
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 3 
 Tìm hiểu cách triển khai từng phần của văn bản “ Trái Đất – cái nôi của sự sống” 
Đoạn 1 
Phần 2 
3.2“ Vị thần hộ mệnh” của sự sống trên Trái Đất 
Đoạn 2 
Đoạn 3 
 Nhờ có nước, đặc biệt là nước ở thể lỏng, Trái Đất thực sự trở thành cái nôi của sự sống trong hệ Mặt Trời. Do vậy, khi nói về phương diện này của Trái Đất, ta không thể không nói đến nước. 
 Nếu không có nước thì Trái Đất chỉ là hành tinh khô chết, trơ trụi. Nước chính là “vị thần hộ mệnh” của sự sống, là tác nhân quan trọng thúc đẩy quá trình tiến hoá của các vật chất sống trên hành tinh này. Nhờ nước, sự sống trên Trái Đất phát triển dưới nhiều dạng phong phú, từ vi sinh vật mang cấu tạo đ ơn giản đến động vật bậc cao có hệ thần kinh vô cùng phức tạp. 
 Hành tinh của chúng ta quả là giàu nước. Nước bao phủ gần ¾ bề mặt Trái Đất . Nước dào dạt trong lòng các đại dương ; nước đông cứng thành những khối băng trùng điệp, không lồ ở hai địa cực; nước ngự trắng loá trên những chóp núi được ví là nóc nhà của thế giới; nước tuôn chảy không ngừng với hệ thống sông ngòi được phân bố ở khắp bề mặt các lục địa ;  Chính nước đã tạo cho Trái Đất một vẻ đẹp lộng lẫy. Những bức ảnh chụp từ các tàu vũ trụ cho thấy Trái Đất không khác gì giọt nước xanh khổng lồ giữa không gian vũ trụ đen thẳm bao la. 
Tính chất của nước: 
 thể lỏng 
Lượng nước: 
 Trái đất 
Vai trò của nước: 
có nước có sự sống 
 Nếu không có nước thì Trái Đất chỉ là hành tinh khô chết, trơ trụi. Nước chính là “vị thần hộ mệnh” của sự sống, là tác nhân quan trọng thúc đẩy quá trình tiến hoá của các vật chất sống trên hành tinh này. Nhờ nước, sự sống trên Trái Đất phát triển dưới nhiều dạng phong phú, từ vi sinh vật mang cấu tạo đ ơn giản đến động vật bậc cao có hệ thần kinh vô cùng phức tạp. 
Đoạn 1 
Phần 2 
3.2“ Vị thần hộ mệnh” của sự sống trên Trái Đất 
Đoạn 2 
Đoạn 3 
 Nhờ có nước, đặc biệt là nước ở thể lỏng, Trái Đất thực sự trở thành cái nôi của sự sống trong hệ Mặt Trời. Do vậy, khi nói về phương diện này của Trái Đất, ta không thể không nói đến nước. 
 Hành tinh của chúng ta quả là giàu nước.Nước bao phủ gần ¾ bề mặt Trái Đất . Nước dào dạt trong lòng các đ ại d ương; nước đông cứng thành những khối băng trùng điệp, không lồ ở hai địa cực; nước ngự trắng loá trên những chóp núi được ví là nóc nhà của thế giới; nước tuôn chảy không ngừng với hệ thống sông ngòi được phân bố ở khắp bề mặt các lục địa; Chính nước đã tạo cho Trái Đất một vẻ đẹp lộng lẫy . Những bức ảnh chụp từ các con tàu vũ trụ cho thấy Trái Đất không khác gì giọt nước xanh khổng lồ giữa không gian vũ trụ đen thẳm bao la. 
 Nếu không có nước thì Trái Đất chỉ là hành tinh khô chết, trơ trụi. Nước chính là “vị thần hộ mệnh” của sự sống, là tác nhân quan trọng thúc đẩy quá trình tiến hoá của các vật chất sống trên hành tinh này. Nhờ nước, sự sống trên Trái Đất phát triển dưới nhiều dạng phong phú, từ vi sinh vật mang cấu tạo đ ơn giản đến động vật bậc cao có hệ thần kinh vô cùng phức tạp. 
 Hành tinh của chúng ta quả là giàu nước. Nước bao phủ gần ¾ bề mặt Trái Đất . Nước dào dạt trong lòng các đại dương ; nước đông cứng thành những khối băng trùng điệp , không lồ ở hai địa cực; nước ngự trắng loá trên những chóp núi được ví là nóc nhà của thế giới; nước tuôn chảy không ngừng với hệ thống sông ngòi được phân bố ở khắp bề mặt các lục địa ;  Chính nước đã tạo cho Trái Đất một vẻ đẹp lộng lẫy. Những bức ảnh chụp từ các tàu vũ trụ cho thấy Trái Đất không khác gì giọt nước xanh khổng lồ giữa không gian vũ trụ đen thẳm bao la. 
Cách khám phá các phần cụ thể trong một văn bản thông tin 
 Phần văn bản cung cấp thông tin gì? (Chú ý số lượng đoạn văn trong từng phần của văn bản) 
 Thông tin đó được trình bày bằng cách nào? 
SỰ SỐNG ĐA DẠNG TRÊN TRÁI ĐẤT 
HẸN GẶP LẠI CÁC EM!