Bài giảng Toán Lớp 7 KNTT - Chương VI, Bài 20: Tỉ lệ thức

CHÀO MỪNG CÁC EM 
ĐẾN TIẾT HỌC HÔM NAY ! 
Requirements 
KHỞI ĐỘNG 
Cờ đỏ sao vàng là quốc kì của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Lá cờ có dạng một hình chữ nhật màu đỏ với hình ngôi sao năm cánh màu vàng nằm ở chính giữa . 
Nếu tìm hiểu kĩ hơn em sẽ thấy dù lớn hay nhỏ thì các lá cờ đều có một điểm chung về kích thước. Điểm chung đó là gì nhỉ? 
CHƯƠNG VI: 
TỈ LỆ THỨC VÀ ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ 
BÀI 20: TỈ LỆ THỨC 
01 
NỘI DUNG BÀI HỌC 
Tỉ lệ thức 
02 
Tính chất của tỉ lệ thức 
01 
Tỉ lệ thức 
HĐ 1 : 
Lá quốc kì cắm trên đỉnh cột cờ Lũng Cú, Hà Giang có chiều rộng 6m, chiều dài 9m. Lá quốc kì bố Linh treo tại nhà mỗi dịp lễ có chiều rộng 0,8m; chiều dài 1,2m. 
a) Tính tỉ số giữa chiều rộng và chiều dài của mỗi lá cờ. Viết kết quả này dưới dạng phân số tối giản. 
b) So sánh hai tỉ số nhận được. 
THẢO LUẬN NHÓM ĐÔI 
Giải: 
Tỉ số giữa chiều rộng và chiều dài lá cờ trên đỉnh cột cờ Lũng Cú, Hà Giang: 
Tỉ số giữa chiều rộng và chiều dài lá cờ nhà Linh: 
 Ta được 2 tỉ số trên bằng nhau 
KẾT LUẬN 
Tỉ lệ thức là đẳng thức của hai tỉ số 
* Chú ý: 
! 
Tỉ lệ thức còn được viết dưới dạng 
Ví dụ 1 (SGK – tr 5 ) 
Hai tỉ số sau có lập thành một tỉ lệ thức không ? 
Giải: 
Ta có : 
Do đó ta có tỉ lệ thức : 
* Chú ý: 
! 
Ta viết các tỉ số đã cho dưới dạng tỉ số giữa các số nguyên để dễ so sánh, nhận biết hai tỉ số bằng nhau. 
LUYỆN TẬP 1 
Tìm các số bằng nhau trong các tỉ số sau rồi lập tỉ lệ thức tương ứng:  
Giải: 
Như vậy, 2 tỉ số bằng nhau là 0,5 : 1,25 và 
TRANH LUẬN 
Làm việc nhóm đôi 
Em hãy giúp Vuông trả lời câu hỏi trên nhé! 
Bạn Tròn nói chưa đúng vì tỉ lệ thức là đẳng thức của hai tỉ số. 
Tỉ số có thể không phải là phân số 
Trả lời 
VẬN DỤNG 1 
Mặt sân cỏ trong sân vận động Quốc gia Mỹ Đình có dạng hình chữ nhật có chiều dài 105 m và chiều rộng 68 m. Nam vẽ mô phỏng mặt sân cỏ này bằng một hình chữ nhật có chiều dài 21 cm và chiều rộng 13,6 cm. Hỏi Nam đã và mô phỏng mặt sân cố đúng tỉ lệ thực tế hay chưa? 
Giải 
Ta có: 
Tỉ lệ chiều dài và chiều rộng sân cỏ trong sân vận động Quốc gia Mỹ Đình: 
Tỉ lệ Nam mô phỏng là: 
 Ta được 105 : 68 = 21:13,6 
 Vậy : Nam đã vẽ mô phỏng mặt sân cỏ đúng tỉ lệ thực tế. 
02 
Tính chất của tỉ lệ thức 
HĐ 2: 
Quay trở lại tỉ lệ thức tìm được ở HĐ1:  , em hãy tính các tích chéo 6 . 1,2 và 9 . 0,8 rồi so sánh kết quả. 
Giải 
Ta có: 
Vậy 2 tích chéo bằng nhau: 6 . 1,2 = 9 . 0,8 
Thảo luận nhóm đôi 
HĐ 3 : 
Từ đẳng thức 2 . 6 = 3 . 4, ta có thể suy ra những tỉ lệ thức nào? 
Từ đẳng thức 2 . 6 = 3 . 4, ta có thể suy ra những tỉ lệ thức: 
Giải 
KẾT LUẬN 
Nếu thì 
Nếu (với a, b, c, d 0 thì ta có các tỉ lệ thức: 
Các em trao đổi, lấy ví dụ về đẳng thức ad = bc và lập 4 tỉ lệ thức từ đẳng thức vừa lấy ví dụ. 
LUYỆN TẬP 2 
Lập tất cả các tỉ lệ thức có thể được từ đẳng thức 0,2 . 4,5 = 0,6 . 1,5 
Giải 
Các tỉ lệ thức lập được từ đẳng thức 0,2 . 4,5 = 0,6 . 1,5 là: 
NHẬN XÉT 
Từ tỉ lệ thức suy ra 
Ví dụ 2 (SGK – tr 6 ) 
Phương cùng các bạn dự định làm các lá quốc kì Việt Nam bằng giấy đảm bảo tỉ lệ quy định, chiều rộng 14 cm để tham gia Hội khoẻ Phù Đổng. Tính chiều dài của lá cờ. 
Giải 
Gọi x (cm) là chiều dài của lá cờ Phương và các bạn dự định làm. 
Ta có tỉ lệ thức 
Vậy chiều dài của lá cờ là 21 cm. 
 x = (cm). 
THẢO LUẬN NHÓM 
Trả lời câu hỏi mở đầu: Đ ặc điểm chung về kích thước giữa các lá quốc kì Việt Nam. 
VẬN DỤNG 2 
Để gói 10 chiếc bánh chưng, bà Nam cần 5 kg gạo nếp. Nếu bà muốn gói 45 chiếc bánh chưng cùng loại gửi cho người dân vùng lũ thì bà cần bao nhiêu kilôgam gạo nếp? 
Gọi x là số kilogam gạo nếp bà cần dùng (x > 0 ) 
Giải 
Vậy bà cần 22,5 kg gạo nếp để gói 45 chiếc bánh chưng. 
Theo đề bài ta có tỉ lệ thức: 
LUYỆN TẬP 
Bài 6.1: (SGK – tr.7) 
Giải 
Thay tỉ số sau đây bằng tỉ số giữa các số nguyên: 
Bài 6.2: (SGK – tr.7) 
Giải 
Tìm các tỉ số bằng nhau trong các tỉ số sau 
; 
rồi lập tỉ lệ thức: 
Như vậy, các tỉ số bằng nhau là: 12:30 và 2,5 : 6,25. 
Ta được tỉ lệ thức: 
12:30 = 2,5 : 6,25 
Giải 
Bài 6.3: (SGK – tr.7) 
Tìm x trong các tỉ lệ thức sau: 
Bài 6.4: ( SGK – tr.7) 
Lập tất cả các tỉ lệ thức có thể được từ đẳng thức 14 . (- 15) = (-10) . 21 
Giải 
Các tỉ lệ thức có thể được là: 
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM 
Câu 1: Chọn câu đúng. Nếu   thì : 
A. a = c 
B. a.c = b.d 
C. a.d = b.c 
D. b = d 
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM 
Câu 2: Chọn câu sai. Nếu a.d = b.c và a, b, c, d ≠ 0 thì: 
A. 
B. 
C. 
D. 
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM 
Câu 3. Các tỉ số nào sau đây lập thành một tỉ lệ thức: 
A. và 
B. và 
C. và 
D. và 
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM 
Câu 4. Cho bốn số 2 ; 5 ; a ; b với a, b ≠ 0 và 2a + 5b, một tỉ lệ thức đúng được thiết lập từ bốn số trên là: 
A. 
B. 
C. 
D. 
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM 
Câu 5. Giá trị nào dưới đây của x thỏa mãn 12,5 : x = 16 : 32 với x ≠ 0 
A. x = 25 
B. x = 5 
C. x= 
D. x = 35 
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM 
Câu 6. Biết rằng  . Khi đó tỉ số (y ≠ 0) bằng: 
A. 
B. 
C. 
D. 
VẬN DỤNG 
Bài 6.5: (SGK – tr.7) 
Giải 
Bài 3:(SGK – tr.101) 
Để pha nước muối sinh lí, người ta cần pha theo đúng tỉ lệ. Biết rằng cứ 3 lít nước tinh khiết thì pha với 27 g muối. Hỏi nếu có 45 g muối thì cần pha với bao nhiêu lít nước tinh khiết để được nước muối sinh lí? 
Gọi số lít nước tinh khiết cần pha là: (lít) 
Ta có tỉ lệ thức : 
Vậy cần 5 lít nước 
Giải 
Bài 6.6: (SGK – tr.7) 
Để cày hết một cánh đồng trong 14 ngày phải sử dụng 18 máy cày . Hỏi muốn cày hết cánh đồng đó trong 12 ngày thì phải sử dụng bao nhiêu máy cày (biết năng suất của các máy cày là như nhau)? 
Gọi số máy cày cần dùng để cày hết cánh đồng đó trong 12 ngày là: (máy) 
Vì tích số máy cày và thời gian hoàn thành không đổi nên: 
Vậy cần 21 máy cày 
EM CÓ BIẾT? 
Áp dụng tính chất của tỉ lệ thức, a ta thấy từ tỉ lệ thức có thể đổi chỗ các thành phần a với d, b với c cho nhau để tạo ra các tỉ lệ thức mới. 
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ 
* Ghi nhớ 
kiến thức trong bài. 
* Hoàn thành các bài tập trong SBT. 
* Chuẩn bị trước 
Bài 21. Tính chất của dãy tỉ số bằng nhau. 
CẢM ƠN CÁC EM 
ĐÃ THAM GIA BÀI HỌC !