Đề kiểm tra học kỳ I môn Tiếng Việt 5 - Năm học 2024-2025 - Trường Tiểu học Vĩnh Tiến - Cổ Am (Có đáp án)

UBND HUYỆN VĨNH BẢO
TRƯỜNG TH VĨNH TIẾN - CỔ AM
ĐỀ ĐỀ XUẤT 

ĐỀ KIỂM TRA HỌC KỲ I
NĂM HỌC 2024-2025
Môn Tiếng Việt lớp 5
(Thời gian: 60 phút)
A. KIỂM TRA ĐỌC
Phần I: Đọc thành tiếng: (3 điểm)
 Học sinh bốc thăm đọc 1 trong 5 bài sau và trả lời câu hỏi: 
Bài 1: Mùa thu
 	Không phải ngẫu nhiên mà ai đó đã nói rằng "mùa thu là mùa đẹp nhất". Vì sao ư? Mùa thu với cái nắng ươm vàng, những sợi nắng mỏng manh như tơ trời cứ vương mãi xuống những cánh đồng đang chờ ngày lúa chín. Mùa thu, những con sẻ nâu thong thả tha những cọng rơm vàng về tổ. Những con dế khi đã uống say những giọt sương đêm chợt ngẫu hứng hát ca. Trên cánh đồng, những cánh cò trắng tinh cứ phân vân mãi khi chiều đã buông.
	Câu hỏi: Nắng mùa thu được tả trong bài đẹp như thế nào ? 
Bài 2: Bầu trời ngoài cửa sổ
	Buổi sáng, ánh nắng dịu dàng, ngọt màu mật ong từ bầu trời ngoài cửa sổ rọi vào nhà, in hình hoa lá trên mặt bàn, nền gạch hoa. Còn về đêm, trăng khi thì như chiếc thuyền vàng trôi trong mây trên bầu trời ngoài cửa số, lúc thì như chiếc đèn lồng thả ánh sáng xuống đầy sân. 
 	Ôi, khung cửa số nhỏ ! Hà yêu nó quá . Hà thích ngồi bên cửa sổ nhổ tóc sâu cho bà, nghe bà kể chuyện cô tích " Ngày xửa. ngày xưa..." 
	Câu hỏi: Hà thích làm điều gì bên cửa sổ ? 
Bài 3: Cái ao làng
	Nói đến ao làng là nhớ đến cái cầu ao bắc bằng tấm ván có duỗi xuyên ngang lỗ hai cọc tre cứng đóng chắc nhô lên khỏi mặt ao. Xưa nay, cầu ao vẫn là cái dấu nối tình làng, nghĩa xóm thân thương. Nơi người già, người trẻ gặp nhau thường ngày bên cầu ao hoặc bờ ao bày tỏ câu tâm tình, bầu bạn chuyện nhà chuyện làng xóm. cầu ao là nơi cọ, rửa, tắm, giặt, gánh nước, tưới cho hoa màu, cây quả ở vườn nhà.
	Câu hỏi: Vì sao tác giả lại cho rằng : "Xưa nay, cầu ao vẫn là cái dấu nối tình làng, nghĩa xóm thân thương
Bài 4: Về thăm mẹ
Con về thăm mẹ chiều đông
Bếp chưa lên khói mẹ không có nhà
Mình con thơ thẩn vào ra
Trời đang yên vậy bỗng oà mưa rơi
Chum tương mẹ đã đậy rồi
Nón mê xưa đứng nay ngồi dầm mưa
Áo tơi qua buổi cày bừa
Giờ còn lủn củn khoác hờ người rơm
Đàn gà mới nở vàng ươm
Vào ra quanh một cái nơm hỏng vành
Bất ngờ rụng ở trên cành
Trái na cuối vụ mẹ dành phần con
Nghẹn ngào thương mẹ nhiều hơn
Rưng rưng từ chuyện giản đơn thường ngày.
	Câu hỏi: Người con cảm nhận được gì qua hình ảnh “Bất ngờ rụng ở trên cành/Trái na cuối vụ mẹ dành phần con”?
Bài 5: Biển nhớ
	Đứng trước biển, tôi có thể tưởng tượng ra đủ điều: biển là tấm gương để chị Hằng đánh phấn, biển là một nhạc công nước tuyệt vời, biển là một người hào phóng vô biên và cũng là một kẻ cuồng điên dữ dội. Biển làm người ta biết say mê, biết thức tỉnh, biết tìm về những kỉ niệm đã chìm sâu vào kí ức Nhiều ! Nhiều lắm ! 
	Tôi đã phác họa nên rất nhiều bức tranh về biển trong đáy thẳm lòng mình. Và tôi nhận ra rằng cũng nhờ biển mà mình lại có những suy nghĩ “hay ho” đến thế. “Cảm ơn bạn nhiều, biển thân yêu ạ !” – Tôi đã thốt lên như vậy khi tạm biệt biển Tân Mỹ An để trở về Hà Nội.
	Câu hỏi: Đứng trước biển, tác giả liên tưởng đến những điều gì?
B. Đọc hiểu (7 điểm)
HẠNH PHÚC LÀ CHO ĐI
        Một hôm, một sinh viên trẻ có dịp đi dạo với giáo sư của mình. Vị giáo sư này vẫn thường được các sinh viên gọi thân mật bằng tên “người bạn của sinh viên” vì sự thân thiện và tốt bụng của ông đối với học trò.
        Trên đường đi, hai người bắt gặp một đôi giày cũ nằm giữa đường. Họ cho rằng đó là đôi giày của một nông dân nghèo làm việc ở cánh đồng gần bên, có lẽ ông ta đang chuẩn bị kết thúc ngày làm việc của mình.
        Cậu sinh viên quay sang nói với vị giáo sư: “Chúng ta hãy thử trêu chọc người nông dân xem sao. Em sẽ giấu giày của ông ta rồi thầy trò mình cùng trốn vào sau những bụi cây kia để xem thái độ ông ta khi không tìm thấy đôi giày thế nào!”
        Vị giáo sư ngăn lại: “Này, anh bạn trẻ, chúng ta đừng bao giờ đem những người nghèo ra để trêu chọc, mua vui cho bản thân. Em là một sinh viên khá giả, em có thể tìm cho mình một niềm vui lớn hơn nhiều nhờ vào người nông dân này đấy. Em hãy đặt một đồng tiền vào mỗi chiếc giày và chờ xem phản ứng ông ta ra sao."
        Cậu sinh viên làm như lời vị giáo sư chỉ dẫn, sau đó cả hai cùng trốn vào sau bụi cây gần đó.
        Chẳng mấy chốc người nông dân đã xong việc và băng qua cánh đồng đến nơi đặt giày cùng áo khoác của mình. Người nông dân vừa mặc áo khoác vừa xỏ chân vào một chiếc giày thì cảm thấy có vật gì cứng cứng bên trong, ông ta cúi xuống xem đó là vật gì và tìm thấy một đồng tiền.
        Sự kinh ngạc bàng hoàng hiện rõ trên gương mặt ông. Ông ta chăm chú nhìn đồng tiền, lật hai mặt đồng tiền qua lại và ngắm nhìn thật kĩ. Sau đó, ông nhìn khắp xung quanh nhưng chẳng thấy ai.
        Lúc bấy giờ ông bỏ đồng tiền vào túi và tiếp tục xỏ chân vào chiếc giày còn lại. Sự ngạc nhiên của ông dường như được nhân lên gấp bội khi ông tìm thấy đồng tiền thứ hai bên trong chiếc giày.
        Với cảm xúc tràn ngập trong lòng, người nông dân quỳ xuống, ngước mặt lên trời và đọc to lời cảm tạ chân thành của mình. Ông bày tỏ sự cảm tạ đối với bàn tay vô hình nhưng hào phóng đã đem lại một món quà đúng lúc, cứu giúp gia đình ông khỏi cảnh túng quẫn, người vợ bệnh tật không ai chăm sóc và đàn con đang thiếu ăn.
        Cậu sinh viên lặng người đi vì xúc động, nước mắt giàn giụa. Vị giáo sư lên tiếng: “Bây giờ em có cảm thấy vui hơn lúc trước nếu như em đem ông ta ra làm trò đùa không?”
        Người thanh niên trả lời: “Giáo sư đã dạy cho em một bài học mà em sẽ không bao giờ quên. Đến bây giờ em mới hiểu được ý nghĩa thật sự của câu nói mà trước đây em không hiểu: “Cho đi còn hạnh phúc hơn nhận về”"
 (Sưu tầm)
	Dựa vào nội dung bài đọc, khoanh tròn vào chữ cái trước câu trả lời đúng hoặc làm theo yêu cầu: 
Top of Form
Câu 1 (0,5 điểm): “Em sẽ giấu giày của ông ta rồi thầy trò mình cùng trốn vào sau những bụi cây kia để xem thái độ ông ta khi không tìm thấy đôi giày thế nào nhé!”, hành động mà cậu sinh viên định làm là:
 A. Hành động trêu đùa của những người bạn thân thiết với nhau
 B. Hành động lấy người khác ra làm trò đùa để mua vui cho bản thân mình
C. Hành động dũng cảm
D. Hành động thiếu tôn trọng thầy giáo
Câu 2 (0,5 điểm): Theo em “niềm vui lớn hơn” trong câu văn “Em là một sinh viên khá giả, em có thể tìm cho mình một niềm vui lớn hơn nhiều nhờ vào người nông dân này đấy.” là: 
A. Niềm vui khi thấy người nông dân cầu nguyện
B. Niềm vui khi thấy người nông dân hạnh phúc với những gì nhận được
C. Niềm vui khi thấy người nông dân ngạc nhiên vì những gì nhận được
D. Cả A và C
Câu 3 (0,5 điểm):  Cậu sinh viên đã làm gì với đôi giày cũ của người nông dân?
 A. Đặt vào mỗi chiếc giày hai đồng tiền vàng
B. Đổi cho người nông dân một đôi giày khác 
C. Đặt vào mỗi chiếc giày một đồng tiền
D. Giấu đôi giày của người nông dân đi xem ông phản ứng thế nào
Câu 4 (0,5 điểm):  Đoạn văn: “Với cảm xúc tràn ngập trong lòng, người nông dân quỳ xuống, ngước mặt lên trời và đọc to lời cảm tạ chân thành của mình. Ông bày tỏ sự cảm tạ đối với bàn tay vô hình nhưng hào phóng đã đem lại một món quà đúng lúc, cứu giúp gia đình ông khỏi cảnh túng quẫn, người vợ bệnh tật không ai chăm sóc và đàn con đang thiếu ăn.” nói lên điều gì?
 A. Hoàn cảnh gia đình khó khăn của người nông dân nghèo
B. Lòng biết ơn của người nông dân nghèo với món quà bất ngờ nhận được
C. Niềm hạnh phúc ngập tràn của người nông dân khi nhận được món quà
D. Cả 3 phương án trên
Câu 5 (0,5 điểm): Qua câu chuyện, em nhận xét vị giáo sư là người như thế nào?
 A. Vị giáo sư là người luôn tôn trọng mọi người xung quanh, kể cả những người nghèo khó.
 B. Vị giáo sư là người có tấm lòng nhân hậu, luôn yêu thương mọi người.
 C. Vị giáo sư là một người thẳng thắn và nghiêm túc, không chấp nhận hành động sai trái.
 D. Tất cả các đáp án trên
Câu 6 (0,5 điểm):  Tác giả muốn nhắn nhủ với chúng ta điều gì qua câu chuyện trên?
 A. Hạnh phúc là khi ta biết cho đi, khi ta biết chia sẻ với những người khó khăn, vất vả.
 B. Hãy giúp đỡ mọi người bất cứ khi nào có thể.
 C. Đừng bao giờ đem những người nghèo ra để trêu chọc, mua vui cho bản thân.
 D. Cả A, B, C
Câu 7 (1 điểm):  Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:
Vị giáo sư lên tiếng: “Bây giờ em có cảm thấy vui hơn lúc trước nếu như em đem ông ta ra làm trò đùa không?”
Có thể dùng dấu gạch ngang thay cho dấu câu nào? Dấu gạch ngang trong trường hợp này có công dụng gì?
..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Câu 8 (0,5 điểm):  Tìm từ đồng nghĩa với từ “hạnh phúc” xuất hiện trong nhan đề câu chuyện. 
A. Hạnh nhân
B. Đức hạnh
C. Sung sướng
D. Bất hạnh
Câu 9 (0,5 điểm):  Câu sau: “Em sẽ giấu giày của ông ta rồi thầy trò mình cùng trốn vào sau những bụi cây kia để xem thái độ ông ta khi không tìm thấy đôi giày thế nào!”
có mấy kết từ?
A. 1 kết từ. Đó là ..............................................
B. 2 kết từ. Đó là .....................................................
C. 3 kết từ. Đó là ...................................................
Câu 10: (1 điểm):  Xác định nghĩa gốc, nghĩa chuyển của từ in đậm trong mỗi câu sau:
a) Quê tôi ở vùng cửa sông nên đất đai rất phì nhiêu................................ 
b) Ngôi nhà của em có rất nhiều cửa. ................................ 
c) Bạn ấy luôn có câu nới cửa miệng: Kệ tớ. ................................ 
d) Nhà nước có nhiều chính sách mở cửa đầu tư................................ 
Câu 11 (1 điểm):  Đặt câu nói về ông giáo sư trong câu chuyện trên trong đó có sử dụng đại từ.
.......................................................................................................................................................................................................................................................
Phần II: Viết (5 điểm)
Lựa chọn một trong hai đề văn sau:
	Đề 1: Em hãy viết bài văn tả biển đảo mà em đã được thấy tận mắt hoặc xem trên phim ảnh..
Đề 2: Em hãy viết đoạn văn giới thiệu nhân vật giáo sư trong câu chuyện “Hạnh phúc là cho đi” (Dung lượng bài văn từ 10 đến 12 câu)
Bottom of Form
UBND HUYỆN VĨNH BẢO
TRƯỜNG TH VĨNH TIẾN-CỔ AM
ĐÁP ÁN, BIỂU ĐIỂM ĐỀ KSCL HK I
NĂM HỌC 2024-2025
Môn: Tiếng Việt lớp 5
A. KIỂM TRA ĐỌC (10 điểm)
Phần I: Đọc thành tiếng (3,0 điểm)
*Bài đọc:
- Giáo viên phát phiếu cho học sinh chuẩn bị trước 3 phút. Sau đó, gọi học sinh bốc thăm chọn bài, giáo viên đưa phiếu của mình yêu cầu học sinh đọc trong thời gian 1 phút. 
- Giáo viên dùng phiếu học sinh để ghi kết quả đánh giá. Tiếng nào học sinh đọc sai, giáo viên gạch chéo (/), cuối cùng tổng hợp lại để tính điểm. 
- Nội dung chấm cụ thể như sau:
*Cách cho điểm: ( Theo bảng sau)
Nội dung 
đánh giá đọc thành tiếng
Yêu cầu
Điểm tối đa
(3,0 điểm)
1. Tư thế và cách đọc
 
- Tư thế tự nhiên, tự tin.
0,5 điểm
- Đọc diễn cảm tốt, phù hợp nội dung và văn phong.
2. Đọc đúng âm, vần, từ
 
- Đọc đúng từ, phát âm rõ.
0,5 điểm
- Thể hiện cảm xúc qua nhấn nhá từ ngữ.
3. Tốc độ đọc(tiếng/phút)
- 90 – 100 tiếng/phút.
0,5 điểm
4. Ngắt hơi, ngắt nhịp
 
- Ngắt nghỉ đúng văn phong khác nhau.
0,5 điểm
- Nhấn nhá tự nhiên theo ngữ cảnh.
5. Đọc diễn cảm
- Đọc diễn cảm thành thạo, thể hiện tốt sắc thái nội dung.
0,5 điểm
6. Trả lời câu hỏi nội dung bài đọc
- Trả lời rõ ràng, phân tích sâu nội dung.
0,5 điểm
- Ghi chú chi tiết và có lập luận.
*Trả lời câu hỏi
Bài 1: Mùa thu
 	Hỏi: Nắng mùa thu được tả trong bài đẹp như thế nào ? 
	Trả lời: nắng ươm vàng, những sợi nắng mỏng manh như tơ trời
Bài 2: Bầu trời ngoài cửa sổ
	Hỏi: Hà thích làm điều gì bên cửa sổ ? 
	Trả lời: Nhổ tóc sâu cho bà, nghe bà kể chuyện cổ tích
Bài 3: Cái ao làng
	Hỏi: Vì sao tác giả lại cho rằng : "Xưa nay, cầu ao vẫn là cái dấu nối tình làng, nghĩa xóm thân thương
	Trả lời: Vì cầu ao là nơi mọi người vừa làm việc vừa chia sẻ tâm tình chuyện nhà chuyện làng xóm.
Bài 4: Về thăm mẹ
	Hỏi: Người con cảm nhận được gì qua hình ảnh “Bất ngờ rụng ở trên cành/Trái na cuối vụ mẹ dành phần con”?
	Trả lời: Mẹ luôn yêu thương, giành cho con những gì tốt đẹp nhất.
Bài 5: Biển nhớ
	Hỏi: Đứng trước biển, tác giả liên tưởng đến những điều gì?
	Trả lời: Tấm gương để chị Hằng đánh phấn, một nhạc công nước tuyệt vời, một người hào phóng vô biên , một kẻ điên cuồng dữ dội
Phần II: Đọc hiểu (7,0 điểm)
1. Trắc nghiệm
1.B
2.B
3. C
4. D
5. A
6. A
8. C
9. C
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,5
Câu 7 (1 Điểm): Mỗi ý: 0,5 điểm
Dấu gạch ngang thay cho dấu ngoặc kép
Dấu gạch ngang có tác dụng đánh dấu lời nói trực tiếp của nhân vật
Câu 10: Mỗi ý: 0,25 điểm
a) NC
b) NG
c) NC
d) NC
Câu 11: 1 điểm
Đặt câu đúng ngữ pháp nói đúng về vị giáo sư trong truyện và có sử dụng đại từ.
VD: Vị giáo sư là người tôn trọng mọi người xung quanh. Ông ấy đã giúp người thanh niên hiểu được ý nghĩa của câu: Hạnh phúc là cho đi.
2. Tự luận (10 điểm)
Tiêu chí
Mô tả chi tiết
Điểm 
tối đa
(10 điểm)
Đề 1: Em hãy viết bài văn tả biển đảo mà em đã được thấy tận mắt hoặc xem trên phim ảnh..

1. Yêu cầu về hình thức, kỹ năng
4,0
Bố cục bài văn rõ ràng
Bài viết có đủ ba phần (mở bài, thân bài, kết bài).
1,0
Diễn đạt mạch lạc
Sử dụng câu từ dễ hiểu, rõ ràng, phù hợp với lứa tuổi. Tránh các lỗi về ngữ pháp, chính tả cơ bản.
1,0
Kỹ năng quan sát và miêu tả
Thể hiện được kỹ năng miêu tả qua việc quan sát cảnh vật (màu sắc, âm thanh, hình ảnh).
1,0
Sử dụng biện pháp tu từ
Có sử dụng biện pháp so sánh, nhân hóa để làm nổi bật đặc điểm của cảnh đẹp được tả.
1,0
2. Yêu cầu về nội dung
 
5,0
Nội dung chính xác
Tả đúng cảnh biển đảo 
1,0
Chi tiết miêu tả cụ thể
Tả được những chi tiết nổi bật của cảnh đẹp (màu sắc, không gian, âm thanh, mùi hương, hoặc cảm xúc của em khi ngắm cảnh).
2,0
Tình cảm chân thành
Bài viết thể hiện được tình cảm yêu thích của em đối với cảnh sông nước, tạo cảm giác gần gũi và chân thật.
1,0
Ý nghĩa của cảnh đẹp
Nêu được ý nghĩa của cảnh đẹp đối với bản thân hoặc cộng đồng.
1,0
3. Sự sáng tạo
 
1,0
Sáng tạo trong cách diễn đạt
Sử dụng ngôn ngữ mới mẻ, có tính sáng tạo, tránh cách diễn đạt quá rập khuôn.
0,5
Cảm xúc đặc biệt
Thể hiện được cảm xúc riêng biệt và độc đáo của em khi ngắm nhìn cảnh đẹp.
0,5
Đề 2: Em hãy viết đoạn văn giới thiệu nhân vật giáo sư trong câu chuyện “Hạnh phúc là cho đi” (Dung lượng bài văn từ 10 đến 12 câu)

1. Yêu cầu về hình thức, kỹ năng
5,0
Bố cục bài văn rõ ràng
Bài viết có đủ ba phần (mở đầu, triển khai, kết thúc) 

1,0
Diễn đạt mạch lạc
Sử dụng câu từ dễ hiểu, rõ ràng, phù hợp với lứa tuổi. Tránh các lỗi về ngữ pháp, chính tả cơ bản.
1,0
Kỹ năng giới thiệu
Chọn được những đặc điểm tiêu biểu của vị giáo sư để giói thiệu (hành đông, lời nói, cử chỉ, ...)
1,0
Ngôn ngữ phù hợp
Dùng ngôn ngữ phong phú, phù hợp với cách giới thiệu, biết sử dụng từ ngữ gợi cảm, cần diễn đạt tự nhiên làm nổi bật tính cách nhân vật.
1,0
2. Yêu cầu về nội dung
5,0
Nêu được đặc điểm nhân vật
Mô tả được ít nhất một đặc điểm nổi bật của nhân vật chính trong câu chuyện.
3,0
Nêu được bài học hoặc cảm xúc cá nhân
Bài viết thể hiện được bài học từ câu chuyện hoặc cảm xúc của em khi kể lại câu chuyện đó.
1,0
3. Sự sáng tạo

1,0
Sáng tạo trong cách giới thiệu
Sử dụng ngôn ngữ linh hoạt, tạo sự hấp dẫn trong câu chuyện.
0,5
Liên hệ bản thân hoặc cảm xúc đặc biệt
Có thể liên hệ câu chuyện với bản thân hoặc bày tỏ cảm xúc riêng biệt về nội dung câu chuyện.
0,5