Kế hoạch bài dạy môn Tiếng Việt Lớp 5 (Đọc) - Bài 15: Xuồng ba lá quê tôi - Năm học 2024-2025

Thứ Năm ngày 13 tháng 2 năm 2025
KẾ HOẠCH BÀI DẠY
Môn Tiếng Việt lớp 5
Bài 15: Đọc: Xuồng ba lá quê tôi
	I. YÊU CẦU CẦN ĐẠT.
	1. Năng lực đặc thù:
	- Đọc đúng từ ngữ, câu, đoạn và toàn bộ bài Xuồng ba lá quê tôi. Biết nhấn giọng vào những từ ngữ chứa thông tin quan trọng. Biết tra cứu từ điển tìm nghĩa của một số từ : Xuồng, du kích, bông điên điển, ván be, ván đáy, cong. 
	- Đọc hiểu: 
	+ Đọc hiểu nội dung: Nhận diện chi tiết quan trọng, tóm tắt văn bản và hiểu được cấu tạo và vai trò của xuồng ba lá trong đời sống người dân Nam Bộ.
	+ Đọc hiểu hình thức: Xác định thể loại văn bản, bố cục và cách triển khai thông tin theo trình tự thời gian.
	+ Liên hệ, so sánh, kết nối: Rút ra bài học, bày tỏ suy nghĩ cá nhân và liên hệ với thực tế.
	2. Năng lực chung.
	- Năng lực tự chủ, tự học: Tích cực tập đọc, cố gắng luyện đọc đúng, luyện đọc diễn cảm tốt.
	- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Nâng cao kĩ năng tìm hiểu ý nghĩa nội dung bài đọc và vận dụng vào thực tiễn.
	- Năng lực giao tiếp và hợp tác: Phát triển năng lực giao tiếp trong trả lời các câu hỏi và hoạt động nhóm.
	3. Phẩm chất.
	- Phẩm chất yêu nước: Biết yêu quê hương, đất nước tích cực lao động, yêu những người lao động. Có tình cảm trân trọng những điều bình dị, gắn bó, thân thuộc trong đời sống hằng ngày.
	- Phẩm chất nhân ái: Thông qua bài đọc, biết tôn trọng sự khác biệt về điều kiện tự nhiên, con người, văn hóa của mỗi vùng miền trên đất nước. Trân trọng vẻ đẹp và công dụng của xuồng ba lá.
	- Phẩm chất chăm chỉ: Có ý thức tự giác đọc, trả lời các câu hỏi.
	- Phẩm chất trách nhiệm: Biết giữ gìn, phát huy nét đẹp độc đáo riêng biệt của cảnh vật và con người của mỗi vùng đất. Gìn giữ nét đẹp độc đáo của xuồng ba lá.
	II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU.
- Kế hoạch bài dạy, bài giảng Power point.
- SGK và các thiết bị, học liệu phục vụ cho tiết dạy.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
1. Khởi động:
- Mục tiêu: 
+ Tạo không khí vui vẻ, phấn khởi trước giờ học.
+ Kết nối với bài mới.
- Cách tiến hành:
1. Khởi động:
- Cho HS khởi động theo bài hát Việt Nam ơi. 
- GV yêu cầu học sinh chia sẻ những điều em biết về một số phương tiện đi lại của người dân vùng sông nước.
- Miền sông nước của Việt Nam nằm ở vùng nào?
- GV đưa hình ảnh bản đồ vùng Nam Bộ. GV giới thiệu bài mới.

- HS khởi động theo bài hát, quan sát.
- HS trả lời.
- HS trả lời.
- HS nhắc lại tên bài.
2. Đọc văn bản.
- Mục tiêu: Đọc đúng từ ngữ, câu, đoạn và toàn bộ bài Xuồng ba lá quê tôi. Biết nhấn giọng vào những từ ngữ chứa thông tin quan trọng. Hiểu nghĩa của một số từ: Xuồng, ván be, ván đáy, cong, du kích, bông điên điển.
- Cách tiến hành:
2.1. Luyện đọc.
- GV yêu cầu học sinh giải nghĩa từ xuồng trong tên bài (màn hình- ảnh xuồng).
- GV đưa yêu cần đạt lên màn hình.
- GV đọc mẫu lần 1.
- Văn bản trên chia làm mấy đoạn?
- GV gọi 4 HS đọc nối tiếp theo đoạn.
- GV: Cho HS thảo luận nhóm 4 (3 phút)
Nội dung thảo luận: GV đưa lên màn hình.
Đoạn 1: 
- Khi đọc đoạn 1 các em cần lưu ý điều gì?
- Cho học sinh đọc lại câu chứa từ khó, câu dài.
- Trong đoạn có từ nào cần giải nghĩa?
- GV: Giải nghĩa từ ván be, cong.
- GV yêu cầu HS giải nghĩa ván đáy.
- GV yêu cầu học sinh đọc đoạn 1.
- GV nhận xét
Đoạn 2
- GV cho HS điều hành hoạt động đọc
- GV giải nghĩa từ bông điên điển (màn hình).
Đoạn 3
- Khi đọc đoạn 3 em cần lưu ý điều gì?
- Cho học sinh đọc lại câu chứa từ khó, câu dài.
 - Trong đoạn có từ nào cần giải nghĩa?
- GV giải nghĩa từ cần giải nghĩa.
- Gọi HS đọc đoạn 3.
Đoạn 4
- Cho HS các nhóm nhận xét về bạn trong nhóm mình.
- Gọi HS đọc, yêu cầu HS nêu cách đọc.
- Cho hs đọc nhóm 2
- GV hướng dẫn đọc cả bài

- HS giải nghĩa.
- HS lắng nghe GV đọc, đọc thầm lấy bút chì chia đoạn, ngắt câu dài.
- HS đọc nối tiếp đoạn.
- HS thảo luận nhóm 4.
- HS tìm từ khó, câu dài
- HS đọc
- HS trả lời.
- HS giải nghĩa.
- HS đọc.
- HS lên điều hành.
- HS nêu từ khó, câu dài
- HS đọc.
- HS nêu từ cần giải nghĩa
- Nhận xét bạn đọc
- HS trong các nhóm nhận xét
- HS đọc và nêu cách đọc
- HS đọc nhóm 2
- HS đọc toàn bài.
3. Đọc hiểu.
- Mục tiêu: 
+ Đọc hiểu nội dung: Nhận diện chi tiết quan trọng, tóm tắt văn bản và hiểu được cấu tạo và vai trò của xuồng ba lá trong đời sống người dân Nam Bộ.
+ Đọc hiểu hình thức: Xác định thể loại văn bản, bố cục và cách triển khai thông tin theo trình tự thời gian.
+ Liên hệ, so sánh, kết nối: Rút ra bài học, bày tỏ suy nghĩ cá nhân và liên hệ với thực tế.
- Cách tiến hành:
3.1. Tìm hiểu bài. 
- Qua việc luyện đọc em hãy cho cô biết bài đọc thuộc loại văn bản gì? 
- Vì sao em cho là như vậy? 
- Dựa vào bố cục đã tìm hiểu ở trên, em hãy cho biết văn bản "Xuồng ba lá quê tôi" được triển khai theo trình tự nào?
A. Trình tự không gian
B. Trình tự thời gian 
C. Trình tự nguyên nhân – kết quả
D. Trình tự miêu tả đặc điểm của xuồng ba lá.
Đoạn 1: Cá nhân
- GV yêu cầu học sinh đọc thầm đoạn 1 và cho cô biết vì sao lại gọi là xuồng ba lá ?
+ Để xuồng ba lá được vững chắc người ta thường làm gì?
+ Vậy đoạn 1 tác giả cho ta biết điều gì?
- GV nhận xét, tuyên dương
- GV chiếu video về xuồng ba lá.
- GV chốt kiến thức và chuyển ý sang đoạn 2.
Đoạn 2
- GV yêu cầu HS đọc thầm đoạn 2.
- GV Tổ chức cho học sinh chơi trò chơi Ai nhanh hơn.
- Theo em nội dung của đoạn 2 là gì?
- GV nhận xét, tuyên dương;
- GV chốt kiến thức và chuyển ý sang đoạn 3.
Đoạn 3
- GV yêu cầu học sinh đọc thầm đoạn 3, thảo luận nhóm 2 và trả lời câu hỏi (màn hình) (2 phút)
+ Vậy theo các em đoạn 3 cho chúng ta biết điều gì? 
- GV nhận xét, tuyên dương
- Đưa video xuồng ba lá tham gia kháng chiến.
- GV chốt kiến thức và chuyển ý sang đoạn 4.
Đoạn 4: Cá nhân
- GV yêu cầu học sinh đọc thầm đoạn 4 và trả lời câu hỏi 4 trong SGK.
- GV chiếu ảnh về xuồng ba lá trong cuộc sống đời thường. 
- GV chốt kiến thức đoạn 4.
- GV: Bài đọc giúp em hiểu thêm điều gì về cảnh vật phương Nam?
- GV: Sau khi đọc bài, em có suy nghĩ gì về cuộc sống của người dân vùng sông nước?
- Em học tập được điều gì ở người dân nơi đây?
- GV nhận xét, tuyên dương.
- GV: Lớp mình bạn nào đã được đi xuồng ba lá? 
- GV: Em hãy nêu cảm nhận của mình khi được đi xuồng ba lá?
- GV liên hệ phòng tránh tai nạn đuối nước.
- GV mời HS nêu nội dung bài học.
- GV nhận xét và chốt (màn hình)

- HS trả lời.
- HS trả lời.
- HS đọc thầm và HS trả lời.
- HS nhận xét.
- HS trả lời.
- HS trả lời. 
- HS đọc thầm đoạn 2.
- HS tham gia trò chơi.
- HS trả lời.
- HS đọc thầm và trả lời câu hỏi.
- HS trả lời.
- HS đọc thầm đoạn 4.
- HS trả lời.
- HS trả lời.
- HS nêu.
- HS trả lời.
- HS trả lời.
- HS trả lời.
- HS nêu nội dung bài học.

3.2. Luyện tập vận dụng
- Mục tiêu:
- Giúp HS củng cố, khắc sâu các kiến thức, kĩ năng đọc, đồng thời góp phần phát triển năng lực giải quyết vấn đề, tăng cường liên hệ kiến thức, nội dung bài đọc với thực tiễn cuộc sống. 
- Vận dụng đặc điểm của văn bản thông tin biết thuyết minh, viết đoạn văn giới thiệu đồ vật.
- Cách tiến hành:
- GV hướng dẫn đọc toàn bài.
- Mời HS đọc toàn bài.
- GV nhận xét tuyên dương. 
- GV cho HS đọc đoạn mình yêu thích
- GV đưa màn hình tiêu chí nhận xét bạn.

- HS lắng nghe.
- HS đọc toàn bài.
- HS đọc đoạn mình yêu thích
- HS nhận xét bạn đọc dựa vào các tiêu chí.
- Bài đọc ngày hôm nay thuộc văn bản nhật dụng hay văn bản thuyết minh?
- Bài đọc được trình bày theo trình tự nào?
- Vậy qua bài đọc ngày hôm nay em học tập được gì khi viết đoạn văn giới thiệu đồ vật? 
- GV yêu cầu HS giới thiệu về một đồ vật quen thuộc, gần gũi.
- Nêu cảm nhận của em về tiết học ngày hôm nay.
- Cho học sinh cho học sinh tự đánh giá mức độ hoàn thành bài đọc hiểu của mình dựa vào yêu cầu cần đạt ban đầu đưa ra.
- Nhận xét, tuyên dương.
- GV: Bài đọc Xuồng ba lá quê tôi nằm trong chủ điểm Hương sắc trăm miền. Mỗi bài đọc nằm trong chủ điểm giống như một chuyến du lịch nhỏ giúp các em được trải nghiệm, mở rộng hiểu biết về mỗi vùng đất trên lãnh thổ Việt Nam yêu thương. Vậy Vĩnh Bảo quê mình có những hương sắc độc đáo nào. Bài hát Vĩnh Bảo quê hương tôi sẽ trả lời cho các em điều đó.
- GV đưa video bài hát Vĩnh Bảo quê hương tôi. 
- HS trả lời.
- HS trả lời.
- HS trả lời.
- HS trả lời
- HS trả lời.
- HS tự đánh giá theo mức hoàn thành tốt, hoàn thành.
- HS lắng nghe.

PHỤ LỤC
Tiêu chí đánh giá kĩ năng đọc
NỘI DUNG TIÊU CHÍ
ĐẠT
CHƯA ĐẠT
ĐỌC ĐÚNG
Đọc to, rõ ràng, phát âm đúng


Ngắt nghỉ đúng dấu câu và câu dài


ĐỌC DIỄN CẢM
Nhấn giọng những từ ngữ gợi tả, gợi cảm


Ngữ điệu phù hợp với nội dung đoạn, bài


SÁNG TẠO
Giọng đọc truyền cảm thể hiện được tình cảm của tác giả.