Sáng kiến kinh nghiệm Ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy môn Toán 9

BÁO CÁO BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIẢNG DẠY MÔN TOÁN 9 
 TÊN BIỆN PHÁP: ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG GIẢNG DẠY MÔN TOÁN 9 
Giáo viên: Lê Thị Kim Dung 
Đơn vị công tác: Trường THCS Việt Thống 
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 
PHẦN IV: 
MINH CHỨNG VỀ HIỆU QUẢ CỦA BIỆN PHÁP 
PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 
Ki ế n ngh ị 
Kết luận 
PHẦN III: TÀI LIỆU THAM KHẢO 
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 
Trong mỗi năm học, để tiếp tục nâng cao chất lượng dạy học, mỗi giáo viên cần thực hiện đổi mới trong phương pháp dạy học theo hướng xây dựng môi trường sư phạm thân thiện, bồi dưỡng tình cảm, thái độ tích cực, hứng thú trong học tập của học sinh. Coi trọng thực hành, rèn luyện năng lực tự học, tự nghiên cứu của học sinh. Vì vậy việc tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào đổi mới phương pháp dạy học nhằm nâng cao chất lượng dạy học là vô cùng quan trọng. 
 Hiểu được điều này, bằng một số kinh nghiệm nhỏ của bản thân tôi rút ra được trong quá trình giảng dạy, tôi xin đưa ra biện pháp: “ Ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy bộ mônToán lớp 9 ” nhằm tạo sự hứng thú, tích cực  học Toán cho học sinh, qua đó nâng cao chất lượng dạy học môn Toán . 
PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 
1. Thực trạng công tác dạy học và tính cấp thiết 
 Trong thực tế giảng dạy và học Toán ở trường THCS hiện nay, tôi thấy: Đổi mới phương pháp dạy học là nội dung quan trọng được quan tâm chỉ đạo thường xuyên, được giáo viên hăng hái tham gia. Trong khi đó công nghệ thông tin ngày càng phát triển, giáo viên có điều kiện học tập để tiếp cận với những phương pháp dạy học mới và kinh nghiệm giảng dạy của các giáo viên ở các trường, các vùng, miền khác nhau trong nước thông qua mạng internet. 
 Chúng ta đã biết: Bản chất của ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học là sử dụng những đặc tính ưu việt như : khả năng thu thập, lưu trữ, mô phỏng và trình diễn một lượng thông tin lớn bằng nhiều dạng: đồ thị, văn bản, âm thanh , hình ảnh một cách chính xác, hiệu quả. 
	Vì thế trong nhiều bài học cần kết hợp ứng dụng công nghệ thông tin với phương pháp giảng dạy truyền thống tức là kết hợp ghi bảng với công nghệ phần mềm trong dạy học. Tuỳ theo kiến thức của từng phần, từng bài mà lựa chọn phần mềm sao cho thích hợp với nội dung kiến thức của bài học. 
Do đặc thù bộ môn toán có tính trừu tượng cao nên vẫn còn những em học sinh tiếp thu kiến thức còn chậm, lâu dần dẫn đến sợ học. Chính vì vậy vấn đề đặt ra ở đây là làm thế để tạo hứng thú học tập , nâng cao được tính chủ động, tích cực và sáng tạo của học sinh 
H iện nay thế giới công nghệ thông tin ngày càng phát triển mạnh mẽ. Tại Việt Nam nền công nghệ thông tin được đưa vào các ngành trong toàn xã hội. Vì vậy ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học là nhiệm vụ quan trọng, mang tính cấp thiết phải có. 
2. Các biện pháp nâng cao chất lượng giảng dạy 
a) Biện pháp 1: Khi dạy học lý thuyết 
Để việc cung cấp kiến thức lý thuyết được nhẹ nhàng mà học sinh hứng thú thì giáo viên cần phân loại theo kiểu bài hình thành định lý hay khái niệm để lựa chọn phương pháp dạy phù hợp. 
Trong tiết dạy khái niệm có thể bắt đầu bằng việc dẫn dắt từ khái niện cũ thông qua bài toán thưc tế để dẫn đến khái niệm mới. Làm thế nào để học sinh tiếp thu khái niệm mới một cách tự nhiên, hứng thú, từ đó các em tự mình khai thác và tìm tòi kiến thức mới . 
Ví dụ: Khi dạy bài Hàm số bậc nhất, để xây dựng khái niệm hàm số bậc nhất, tôi đưa ra nội dung của bài toán dưới dạng sơ đồ sau: 
Ví dụ: Khi dạy bài : Góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung 
Đ ể đưa ra được kết luận góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung có số đo bằng một nửa số đo cung bị chắn .Học sinh tiến hành đo và thông báo kết quả, sau đó giáo viên cho học sinh quan sát trên màn hình cách đo và kết quả của cô thông qua mô phỏng để kiểm chứng. 
Ví dụ: Khi dạy bài Hình nón 
Ví dụ: Khi học bài * Vị trí tương đối của đường thẳng và đường tròn 
Tôi đưa ra 3 hình ảnh Mặt Trời so với đường chân trời trên phần mềm trình chiếu để gợi mở vào bài: Các vị trí của mặt trời so với đường chân trời cho ta hình ảnh ba vị trí tương đối của đường thẳng và đường tròn. Từ hình ảnh trực quan, học sinh có thể trả lời các câu hỏi liên quan đến bài học mà giáo viên đưa ra như: 
 1 . Số điểm chung của đường thẳng và đường tròn qua mỗi trường hợp ? 
 2 . Vì sao một đường thẳng và một đường tròn không thể có nhiều hơn hai điểm chung ? 
Từ đó căn cứ vào số điểm chung để suy ra được ngay các vị trí tương đối của chúng . 
o 
o 
o 
o 
o 
Ví dụ: Khi học bài Cung chứa góc 
b)Biện pháp thứ hai: Khi dạy học giải bài tập  
Giải bài tập toán trong quá trình học bao giờ cũng được tiến hành một cách khoa học.Trước khi giải bài tập toán các em học sinh phải đọc kỹ đề bài, sau đó xác định yêu cầu của bài toán rồi vạch ra phương hướng giải.Thưc hiện từng bước để đi đến một kết quả cuối cùng và trả lời.Sau khi đã giải xong nên tìm xem còn cách giải nào nữa không, nên chọn cách giải ngắn gọn và dễ hiểu nhất. Nói chung một bài tập toán khi giải thường gồm 4 bước: 
 + Bước1:Tìm hiểu nội dung bài toán: 
 + Bước 2: Xây dựng chương trình giải: 
 + Bước 3: Thực hiện chương trình giải: 
 + Bước4: Kiểm tra các bước giải và kết quả rồi kết luận 
Ví dụ: Bài tập 30 (sgk trang 89 hình 9-tập một )  
Đề bài : Cho tam giác ABC, biết BC = 11cm, góc ACB = 30 0 
góc ABC = 38 0. Gọi điểm N là chân đường vuông góc kẻ từ A đến cạnh BC.Hãy tính : 
a. Đoạn thẳng AN 
b. Cạnh AC 
K 
BT 30/ SGK : 
N 
A 
B 
C 
? 
? 
I 
c) Biện pháp 3: Tổ chức hoạt động cá nhân cũng như hoạt động tập thể khi làm bài tập thông qua trò chơi.  
3. Thực nghiệm sư phạm 
a. Mô tả cách thức thực hiện 
+ Tên biện pháp: Ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy môn Toán 9 
+ Đối tượng khảo sát: Học sinh lớp 9A, trường THCS Việt Thống 
+ Địa điểm: Tại trường THCS Việt Thống 
+ Thời gian thực hiện: Trong năm học 2019 - 2020 
 Để mô tả cách thực hiện một số biện pháp mà tôi đã trình bày ở trên tôi xin đưa ra một tiết dạy cụ thể mà tôi đã áp dụng các biện pháp nêu trên qua bài dạy: HÀM SỐ BẬC NHẤT 
Để xây dựng khái niệm hàm số bậc nhất, tôi đưa ra nội dung của bài toán dưới dạng sơ đồ sau: 
Định nghĩa 
Hàm số bậc nhất là hàm số cho bởi công thức : 	y= ax + b 
Trong đó a,b là các số cho trước và a khác o 
Hàm số 
Có là hàm số 
bậc nhất? 
 Hệ số a 
Hệ số b 
y = x+2 
y = 4 –5(x-1) 
y = 2x 2 - 1 
y = 0x + 4 
y = 0,5x 
y = (m-1)x +3 
A 
A 
I 
N 
H 
N 
H 
H 
Ơ 
N 
I 
N 
H 
N 
H 
A 
* Tổng quát :  
Hàm số bậc nhất : 
 y= ax +b (a khác 0) xác định với mọi giá trị của x thuộc R và có tính chất sau:a,Đồng biến trên R khi a>0 
b, Nghịch biến trên R khi 
 a < 0 
Ví dụ: 
1. Hàm số y= 8x+5 đồng biến trên R (vì a= 8 > 0) 
2 .Hàm số y= 1-x nghịch biến trên R( vì a= -1 <0) 
Bài tập : Tìm điều kiện của m để các hàm số bậc nhất sau đồng biến trên R 
Bài tập áp dụng 
3 
2 
4 
1 
Trò chơi :Người bí ẩn 
Định nghĩa 
 Hàm số bậc nhất 
Tính chất 
Các dạng bài tập 
Tìm đk của tham số để hàm số là h/s bậc nhất 
Tìm đk của tham số để h/s bậc nhất đồng biến 
Tìm đk của tham số để h/s bậc nhất nghịch biến 
.. 
 *Kết quả cụ thể khi áp dụng biện pháp 
Môn Toán 
Tổng số 
Học lực 
Chất lượng đầu năm 
Kết quả cuối 
 năm học 2019-2020 
So sánh 
sl 
sl 
Lớp 9A 
22 
Giỏi 
8 
15 
Tăng 7 
Khá 
11 
7 
TB 
3 
0 
Giảm 3 
Yếu 
0 
0 
0 
b,Kết quả đạt được 
c. Điều chinh bổ sung sau thực nghiệm 
Hình thành thói quen học tập tích cực, tự giác cho học sinh 
Tuy còn 1 số hạn chế như sau: Trong lớp còn 1 số học sinh chưa thực sự tích cực học tập, thời gian tiết học chưa đáp ứng để quan tâm đến từng học sinh giúp đỡ uốn nắn các em kịp thời. Do vậy chất lượng của 1 số em còn chưa cao. Do đó tôi sẽ khắc phục các vấn đề trên. 
4. Kết luận 
Về phía học sinh: 
Mỗi học sinh cần rèn cho mình phương pháp học chủ động, tích cực. 
Trong lớp cần chú ý nghe giảng , chuẩn bị bài đầy đủ trước khi đến lớp. 
Chuẩn bị những kiến thức có liên quan đến bài học. Phân tích, khái quát kiến thức để nhận biết đặc điểm của từng loại, từng dạng bài . Các em cần được thực hành làm các bài tập áp dụng ngay sau khi học lý thuyết để rèn kỹ năng . 
Về phía giáo viên: 
Ng ười t hầy cần phải bao quát được toàn bộ kiến thức cơ bản của chương trình dạy, dẫn dắt các em từng bước làm nổi bật được kiến thức trọng tâm của mỗi bài. 
Nhiều bài cần kết hợp ứng dụng công nghệ thông tin với phương pháp giảng dạy truyền thống tức là kết hợp ghi bảng với công nghệ phần mềm trong dạy học. Tuỳ theo kiến thức của từng phần, từng bài mà lựa chọn phần mềm sao cho thích hợp, đủ và đúng lúc phù hợp với nội dung kiến thức của bài. 
5. Kiến nghị, đề xuất  
a) Đối với tổ, nhóm chuyên môn 
Trong tổ chuyên môn cần xây dựng các kế hoạch đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực phù hợp với từng bộ môn. Thường xuyên dự giờ, thăm lớp, trao đổi rút kinh nghiệm cho tiết học 
b) Đối với lãnh đạo nhà trường 
Tạo điều kiện cần thiết về trang thiết bị cơ sở vật chất phục vụ việc dạy và học cho học sinh. 
c) Đối với Phòng GDĐT, Sở GDĐT 
Cần thường xuyên tổ chức các lớp bồi dưỡng, tập huấn về đổi mới phương pháp dạy học cho giáo viên 
Đề nghị Sở giáo dục thường xuyên quan tâm hỗ trợ và cấp các trang thiết bị có chất lượng tốt để phục vụ cho công tác dạy và học trong nhà trường 
PHẦN III. TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Sách giáo khoa Toán 9 tập 1, tập 2 
2. Phần mềm tham khảo Violet, Powerpoint, School net 
Môn Toán 
Tổng số 
Học lực 
Chất lượng đầu năm 
Kết quả cuối 
 năm học 2019-2020 
So sánh 
sl 
sl 
Lớp 9A 
22 
Giỏi 
8 
15 
Tăng 7 
Khá 
11 
7 
TB 
3 
0 
Giảm 3 
Yếu 
0 
0 
0 
PHẦN IV: MINH CHỨNG VỀ HIỆU QUẢ CỦA BIỆN PHÁP 
PHẦN V: CAM KẾT 
 Tôi xin cam kết giải pháp trên là do tôi xây dựng, không sao chép hoạc vi phạm bản quyền, các biện pháp đã triển khai thực hiện và minh chứng là trung thực