Tài liệu Kỹ năng nhận diện và phòng chống lừa đảo trực tuyến

NHÂN DIÊN & PHÒNG CHÔNG 
MỤC LỤC
I. Kỹ năng nhận biết
1. Cách tiếp cận....................................................
2. Phương thức lừa đảo......................................
3. Cách thức thực hiện........................................
4. Mục đích của đối tượng lừa đảo..................
1. Lừa đảo Gọi điện trực tiếp..................................
2. Lừa đảo qua Tin nhắn............................................
3. Lừa đảo thông qua Website................................
4. Lừa đảo thông qua Phần mềm ..........................
ứng dụng giả mạo
5. Lừa đảo thông qua Mạng xã hội......................... 
1. Kỹ năng phòng tránh cơ bản ..........................
2. Kỹ năng phòng tránh nâng cao .....................
1. Xử lý khi gặp lừa đảo trực tuyến..........................
2. Xử lý sau khi bị lừa đảo trực tuyến........................
1. “Nguyên tắc vàng” bảo vệ bản thân.............
 khỏi lừa đảo trực tuyến
2. Quy tắc “6 KHÔNG”........................................
 4
 5
 6
 8
11
12
 20
 21
 25
27
 30
 31
14
16
17
II. Kỹ năng phát hiện
III. Kỹ năng xử lý
IV. Kỹ năng phòng tránh
V. Kỹ năng bảo vệ
Việt Nam hiện có hơn 100 triệu dân, với hơn 70 triệu người sử dụng Internet. 
Trong giai đoạn đẩy mạnh và tăng tốc chuyển đổi số như hiện nay, các đối 
tượng xấu đã lợi dụng sự bùng nổ về công nghệ thông tin và những tiện ích mà 
công nghệ thông tin mang lại (như tương tác qua mạng xã hội, các ứng dụng 
nhắn tin OTT,...) để thực hiện nhiều vụ lừa đảo trực tuyến, chiếm đoạt tài sản có 
giá trị cao.
Thời gian qua, người dân Việt Nam thường xuyên phải đối mặt với vấn nạn lừa 
đảo qua mạng (lừa đảo trực tuyến), các đối tượng lừa đảo tìm mọi cách để lợi 
dụng, khai thác đánh vào điểm yếu nhất là con người. Bằng thủ đoạn tinh vi, đối 
tượng lừa đảo áp dụng nhiều biện pháp tác động tâm lý để lấy lòng tin và dẫn 
dắt theo kịch bản. Các hình thức lừa đảo trên mạng liên tục gia tăng không 
ngừng, từ lừa đảo đánh cắp thông tin cá nhân, lừa đảo tình cảm, lừa đảo đầu 
tư Và mục tiêu cuối cùng của các đối tượng nhằm đến là “tài chính”.
Ngoài những biện pháp kỹ thuật, việc nâng cao nhận thức, cùng với các kỹ 
năng từ cơ bản tới nâng cao cho người dân được xem là một trong những biện 
pháp hàng đầu giúp ngăn chặn tác động tiêu cực của lừa đảo trực tuyến. Khi 
người dân, những người yếu thế nắm vững được các kỹ năng nhận diện và 
phòng chống lừa đảo trực tuyến sẽ cảnh giác hơn, từ đó giảm thiểu vấn nạn lừa 
đảo trực tuyến đang xảy ra hàng ngày.
Phòng chống lừa đảo trên không 
gian mạng không chỉ là trách 
nhiệm của cơ quan quản lý nhà 
nước mà còn là trách nhiệm 
chung của toàn xã hội. Việc tự 
bảo vệ bản thân trên không gian 
mạng là một hành trình không 
ngừng nghỉ, đòi hỏi sự cảnh giác 
và nỗ lực liên tục. Mỗi người cần 
nắm được những kiến thức và kỹ 
năng cần thiết để trở thành một 
người dùng an toàn và thông 
minh trên không gian mạng.
LỜI MỞ ĐẦU
2
I. KỸ NĂNGNHẬN BIẾT
Các đối tượng lừa đảo thường áp dụng các thủ đoạn tác động tâm lý để tiếp 
cận nạn nhân như: Tự nhận/giả mạo là cơ quan công quyền (công an, viện kiểm 
sát, cán bộ đang làm việc tại các Bộ/Ngành...), đơn vị cung cấp dịch vụ, các tổ 
chức tài chính ngân hàng, gia đình bạn bè,... để đánh vào nỗi sợ hãi, lòng tham, 
tình cảm, chủ quan... 
Cuộc gọi qua SIM
Mạng xã hội Website giả mạo
Các ứng dụng giả mạo
Tin nhắn (SMS)/ Thư điện 
tử (Email) 
Zalo, WhatsApp, 
Viber, Telegram...
Các kênh thường được sử dụng để tiếp cận gồm:
I.
1. Cách tiếp cận
Các đối tượng lừa đảo thường tiếp cận nạn nhân 
bằng cách giả mạo là cơ quan công quyền, đơn vị 
cung cấp dịch vụ, các tổ chức tài chính ngân 
hàng, gia đình bạn bè,... để đánh vào nỗi sợ hãi, 
lòng tham, tình cảm, chủ quan... 
4
Kỹ năng
NHẬN BIẾT
2. Phương thức lừa đảo
Đánh cắp thông tin cá nhân
Dẫn dụ Quét mã QR hoặc vào các website lừa đảo để lấy cắp thông tin cá 
nhân (để hack vào các loại tài khoản) từ đây tiếp tục lừa đảo để lấy các mã 
OTP, mã xác thực,...hoặc hack vào các tài khoản mạng xã hội để làm bàn 
đạp tiếp tục lừa đảo bạn bè, người thân.
Thao túng tâm lý
Hướng kết nối vào các ứng dụng chat OTT để thao túng tâm lý (qua Zalo 
sau đó dẫn dụ vào các OTT không được kiểm soát khác như Telegram, 
Viber, WhatsApp để từ đây áp dụng các kịch bản lừa đảo khác nhau ...)
Cài cắm mã độc bằng các ứng dụng giả mạo
Lừa nạn nhân cài các ứng dụng giả mạo hoặc kích hoạt tệp tin có chèn mã 
độc hại (có đuôi như .pdf, .doc, .xlsx, .bat, .zip, .rar, .html, exe...) để chiếm 
quyền thiết bị từ đó đánh cắp thông tin cá nhân, lấy tiền trong tài khoản, 
bôi nhọ danh dự hoặc tống tiền
Cuộc gọi lừa đảo
Tác động tâm lý trực tiếp (qua điện thoại) để chiếm đoạt tiền trực tiếp
(qua chuyển khoản hoặc ra ngân hàng gửi tiền cho đối tượng lừa đảo) 
hoặc dẫn dụ nạn nhân nhập cú pháp chuyển sang eSIM để chiếm đoạt số 
điện thoại của nạn nhân..
5
Tạo dựng lòng tin
Giả danh tổ chức uy tín như ngân hàng, cơ quan chính
phủ, hoặc công ty nổi tiếng. Đối tượng sử dụng email,
tin nhắn, hoặc cuộc gọi để tạo dựng lòng tin và yêu cầu
thông tin nhạy cảm từ nạn nhân.
Kích thích tâm lý
Các đối tượng lừa đảo đa phần đánh 
vào tâm lý: lòng tham, sự sợ hãi, tính 
hiếu kỳ, tính tò mò và đặc biệt là tình 
thương, sự thương hại của con người. 
Đối tượng thường tạo ra cảm giác 
khẩn cấp để thúc đẩy nạn nhân hành 
động ngay lập tức mà không suy nghĩ 
kỹ lưỡng. Ví dụ, họ có thể thông báo 
rằng tài khoản của bạn sẽ bị khóa nếu 
không xác nhận thông tin ngay lập tức.
Sử dụng biểu mẫu và giao diện giả mạo
Các trang web lừa đảo thường sao chép giao diện 
của các trang web chính thức, sử dụng biểu mẫu 
đăng nhập hoặc thanh toán giống như thật để 
đánh lừa người dùng.
Kịch bản lừa đảo
Được biên soạn sẵn một cách chi tiết, và
khéo léo để thao túng tâm lý nhằm mục đích
dẫn dụ tạo niềm tin và sự đồng cảm từ nạn 
nhân. Đóng nhiều vai nhân vật khác nhau để tạo ra một câu chuyện 
hoàn hảo đánh động vào tâm lý của nạn nhân một cách sâu sắc.
3. Cách thức thực hiện
6
Đưa ra phần thưởng hoặc cơ hội hiếm có
Hứa hẹn giải thưởng lớn, cơ hội đầu tư sinh lời cao, hoặc cơ hội việc 
làm hấp dẫn để thu hút sự chú ý của nạn nhân.
Làm giả thông báo khẩn cấp
Sử dụng thông báo giả mạo về sự cố bảo mật, viện cớ lý do nguồn 
tiền đang bị treo vì phải đóng thuế, cơ quan công an điều tra, lỗi tài 
khoản, hoặc sự kiện khẩn cấp để yêu cầu nạn nhân cung cấp thông 
tin ngay lập tức.
Kích thích sự tò mò
Gửi email hoặc tin nhắn về sự kiện, báo cáo, hoặc tài liệu: Đối tượng 
lừa đảo gửi thông tin về sự kiện nóng hổi, báo cáo quan trọng, hoặc 
tài liệu hấp dẫn, yêu cầu nạn nhân tải xuống hoặc mở file đính kèm 
chứa mã độc.
Yêu cầu hành động gấp
Đối tượng lừa đảo gửi liên kết đến các trang web
giả mạo hoặc mã QR, nơi nạn nhân được yêu cầu
nhập thông tin cá nhân hoặc tài khoản. Các
liên kết này thường được ngụy trang dưới dạng
liên kết hợp pháp hoặc phần thưởng.
7
Tại Việt Nam, các đối tượng lừa đảo trực tuyến có 2 mục tiêu chính là lừa 
đảo tài chính và lừa đảo trực tuyến khác. Trong đó 72.6% là lừa đảo trực 
tiếp vào tài chính, còn 27.4% là các dạng lừa đảo trực tuyến khác nhau. 
Tuy nhiên, các hình thức lừa đảo khác đó cũng là bước đệm để tiếp nối 
cho việc lên kịch bản thực hiện lừa đảo tài chính. 
4. Mục đích của đối tượng lừa đảo
Mục tiêu cuối cùng của đối tượng đều là
lừa đảo chiếm đoạt tài sản. 
Các đối tượng lừa đảo có thể tìm cách đánh cắp tiền từ tài khoản 
ngân hàng, ví điện tử, hoặc thẻ tín dụng của nạn nhân thông qua 
các kỹ thuật như phishing (lừa đảo qua email và tin nhắn), smishing 
(lừa đảo qua tin nhắn SMS), hoặc vishing (lừa đảo qua điện thoại). 
8
Các yếu tố mà đối tượng tập trung hướng đến để lợi dụng 
thực hiện các hành vi lừa đảo là tâm lý nhẹ dạ cả tin, thiếu sự 
tiếp cận thông tin, thiếu việc làm hoặc thu nhập thấp, đánh 
vào lòng tham ẩn sâu trong mỗi con người.
Cách thức các đối tượng lừa đảo trực tuyến
nhận tiền lừa đảo từ nạn nhân bao gồm
• Chuyển khoản vào các tài khoản ngân hàng rác, các tài khoản 
không chính chủ được mua lại từ các đối tượng như sinh viên, 
hoặc các số tài khoản ngân hàng ảo.
• Chuyển tiền qua các cổng thanh toán trực tuyến (Ví dụ như thanh 
toán mua thẻ điện thoại: cổng Ngân lượng, Bảo kim,)
• Chuyển tiền qua các ví điện tử như Momo, ViettelPay, VNPay
• Chuyển tiền thông qua tiền ảo trên các sàn giao dịch.
* * * *
Mật khẩu?
abcd?
1234?
9
II. KỸ NĂNGPHÁT HIỆN
1. Đối với hình thức lừa đảo Gọi điện trực tiếp
Cung cấp thông tin không rõ ràng hoặc không chính xác: 
Đối tượng lừa đảo thường cung cấp thông tin không rõ ràng hoặc 
mập mờ về mục đích của cuộc gọi, danh tính của mình hoặc tổ chức 
họ đại diện.
Gây áp lực hoặc tạo cảm giác khẩn cấp: 
Cuộc gọi lừa đảo thường cố gắng tạo cảm giác khẩn cấp và sự thiếu 
cảnh giác của nạn nhân, yêu cầu người nhận thực hiện hành động ngay 
lập tức, thường là chuyển tiền hoặc cung cấp thông tin cá nhân.
Yêu cầu cung cấp thông tin quan trọng và nhạy cảm cá nhân 
hoặc tài chính:
Các đối tượng lừa đảo thường yêu cầu người nhận cung cấp thông tin 
như số thẻ tín dụng, số tài khoản ngân hàng,
số chứng minh nhân dân hoặc các thông tin
nhạy cảm khác.
Hứa hẹn lợi ích bất ngờ: 
Đối tượng lừa đảo có thể hứa 
hẹn những lợi ích không thực 
tế, như trúng thưởng, quà tặng 
hoặc khoản tiền lớn, nhưng yêu 
cầu người nhận phải trả phí 
hoặc cung cấp thông tin trước.
II.
Người dùng có thể phát hiện các cuộc gọi lừa đảo thông qua 
những dấu hiệu sau đây:
11
Kỹ năng
PHÁT HIỆN
2. Đối với hình thức lừa đảo qua Tin nhắn
(SMS)/ Email
Để phát hiện hình thức lừa đảo thông qua tin nhắn 
(SMS)/email, người dùng cần lưu ý những dấu hiệu này.
USERNAME
******
Lỗi chính tả và ngữ pháp
Email lừa đảo thường có lỗi chính tả, 
ngữ pháp, và cấu trúc câu không chuẩn.
Yêu cầu thông tin cá nhân
Email yêu cầu bạn cung cấp thông tin cá nhân hoặc tài khoản ngân hàng 
một cách khẩn cấp.
Chữ ký và thông tin liên hệ của email không đúng chuẩn format
Đôi khi không có chữ ký và thông tin liên hệ cụ thể như số điện thoại,
địa chỉ
Địa chỉ gửi email không chính xác
Kiểm tra địa chỉ email của người gửi. Thông thường, địa chỉ email của các 
tổ chức uy tín sẽ có tên miền chính thức, còn email giả mạo thường có 
tên miền không rõ nguồn gốc hoặc không chính xác.
12
Liên kết, tệp tin đáng ngờ
Các liên kết trong email có thể dẫn đến trang web giả mạo. Di chuột qua 
liên kết để xem địa chỉ URL thực tế trước khi nhấp vào.
Tệp tin đính kèm đáng ngờ
Tệp tin có thể chèn mã độc hại (có đuôi như 
.pdf, .doc, .xlsx, .bat, .zip, .rar, .html, .exe...), 
đôi khi là tệp tin đính kèm là file nén có mật 
khẩu bảo vệ, hoặc tệp tin có kích thước lớn 
khi được giải nén nhằm vượt mặt sự phát 
hiện của các bộ máy rà quét mã độc trực 
tuyến (như Virustotal.com).
Tệp tin đính kèm đáng ngờ
Tệp tin có thể chèn mã độc hại (có đuôi như 
.pdf, .doc, .xlsx, .bat, .zip, .rar, .html, .exe...), 
đôi khi là tệp tin đính kèm là file nén có mật 
khẩu bảo vệ, hoặc tệp tin có kích thước lớn 
khi được giải nén nhằm vượt mặt sự phát hiện 
của các bộ máy rà quét mã độc trực tuyến 
(như Virustotal.com).
Lời hứa về phần thưởng hoặc khuyến mãi 
Tin nhắn hứa hẹn bạn thắng giải thưởng lớn
hoặc yêu cầu bạn cung cấp thông tin cá nhân
để nhận quà.
13
Kiểm tra kỹ địa chỉ URL để đảm bảo nó chính xác và thuộc về trang web 
chính thức. Các trang web lừa đảo thường có địa chỉ URL tương tự như 
trang web chính thức nhưng có những thay đổi nhỏ (như thay đổi ký tự, 
thêm số)
Địa chỉ trình duyệt (URL) không chính 
Các đường dẫn có dấu hiệu hoặc ký tự bất 
Lỗi chính tả (Sai khác, thiếu hoặc thừa một vài ký tự, hoặc thay thế 
một vài ký tự với ký tự); Tên miền có tiền tố hoặc hậu tố sử dụng ký tự 
lạ; Tên miền phụ cố bắt chước tên miền của một trang hợp pháp
Độ tin cậy của domain
Các đuôi trang .com, .org, .gov (chính phủ), .edu (giáo dục đào tạo) 
thường là những top-level domain có thể tin cậy được, tuy nhiên cũng 
cần phải cẩn trọng khi truy cập nếu thấy có dấu hiệu khả nghi về việc lấy 
cắp hay thu thập thông tin dữ liệu cá nhân; Các đuôi top-level domain ít 
phổ biến như .info, .asia, .vip, .tk, .xyz thường có độ tin cậy khá thấp; Một 
số đường dẫn sử dụng tên miền quốc tế (IDN) để đánh lừa nạn nhân hoặc 
sử dụng dịch vụ rút gọn tên miền; Sử dụng tên miền dài khiến người dùng 
nhầm lẫn; Đường dẫn open redirector nhằm đánh lừa nạn nhân sau đấy 
điều hướng nạn nhân sang một trang khác để lừa đảo
Thiếu chứng chỉ SSL
Trang web chính thức thường có chứng chỉ SSL biểu thị bằng khóa an 
toàn và “https” thay vì “http” trong địa chỉ URL.
14
3. Đối với hình thức lừa đảo thông qua Website
Các đối tượng lừa đảo thường sử dụng những website giả 
mạo để đánh lừa người dùng, dưới đây là các dấu hiệu cần 
lưu ý để phát hiện kịp thời.
www
Cho vào giỏ 
ngay ?
Đồng ý Hủy
Thiết kế kém chất lượng
Trang web lừa đảo thường có thiết kế kém, hình ảnh không đúng quy 
chuẩn thương hiệu, lỗi chính tả, và thiếu chuyên nghiệp. Nguyên 
nhân là do các trang web giả mạo thường không kiểm duyệt kỹ nội 
dung. Hoặc các trang này được tạo bởi đối tượng ở nước ngoài mà 
họ không thành thạo ngôn ngữ được sử dụng để lừa đảo.
Cảnh báo, đe dọa, quảng cáo
Website lừa đảo khi truy cập thường xuất hiện cảnh báo, đe dọa 
hoặc các chương trình trúng thưởng với phần quà hấp dẫn mục đích 
dẫn dụ người dùng truy cập các liên kết không an toàn.
Chứng nhận Tín nhiệm mạng
Tín nhiệm mạng chứng nhận độ tin cậy về ATTT cho các đối tượng 
trên không gian mạng. Các website của cơ quan nhà nước đều sẽ 
được cấp chứng nhận tín nhiệm mạng. Người dùng cần đối chiếu kỹ 
càng với tín nhiệm mạng để đảm bảo website truy cập đủ tin cậy.
Chứng nhận của Bộ Công Thương
Doanh nghiệp bắt buộc phải khai báo tên miền và trang web với Bộ 
Công Thương. Nếu không có chứng nhận này thì trang web chưa đủ 
độ tin cậy. 
Yêu cầu thông tin cá nhân ngay lập tức
Trang web yêu cầu bạn nhập thông tin cá 
nhân hoặc tài khoản ngân hàng ngay lập 
tức mà không có bất kỳ lý do hợp lý nào.
15
16
4. Đối với hình thức lừa đảo thông qua Phần mềm, 
ứng dụng giả mạo
Tải từ nguồn không chính thức
Nếu ứng dụng không được tải từ các cửa hàng ứng dụng chính thức 
như Google Play, CH Play hoặc App Store, đó có thể là dấu hiệu của 
ứng dụng giả mạo. Nếu ứng dụng được tải về dưới dạng đuôi file .apk 
(Dichvucong.apk) hoặc .mobileconfig thì tuyệt đối không nên cài đặt.
Giao diện kém chất lượng
Ứng dụng giả mạo thường có giao diện 
kém chất lượng hoặc không chuyên 
nghiệp, nội dung chứa lỗi chính tả.
Tính năng không rõ ràng
Nếu tính năng của ứng dụng không rõ ràng 
hoặc không giống như quảng cáo, có thể 
là dấu hiệu của phần mềm giả mạo.
Thông tin nhà phát triển không được
xác minh
Nhà phát triển ứng dụng không có trang 
web chính thức hoặc thông tin liên hệ
rõ ràng.
Yêu cầu quyền truy cập không cần thiết
Nếu ứng dụng yêu cầu quyền truy cập vào các thông tin hoặc chức 
năng không liên quan đến mục đích chính của nó (như quyền truy cập 
danh bạ, tin nhắn, vị trí), đây có thể là dấu hiệu của phần mềm độc hại.
Sử dụng các phần mềm, ứng dụng giả mạo là một trong 
những phương thức lừa đảo của các đối tượng, bởi vậy 
người dùng cần xây dựng kỹ năng phát hiện kịp thời và chú 
ý các dấu hiệu sau:
5. Đối với hình thức lừa đảo qua Mạng xã hội
Lời mời kết bạn, làm quen bất ngờ từ người lạ
Để tạo lòng tin, các đối tượng lừa đảo thường sử dụng hình ảnh 
chỉn chu, ngoại hình bắt mắt tiếp cận nạn nhân, làm quen một cách 
bất ngờ.
Dụ dỗ tham gia các hội nhóm đầu tư, làm nhiệm vụ
Gắn mác đầu tư ít, lợi nhuận cao, các đối tượng đánh vào tâm lý 
muốn kiếm tiền của nạn nhân.
Quảng cáo tuyển dụng hay các dịch vụ hấp dẫn
Các đối tượng lừa đảo thường đăng tải bài viết quảng cáo dịch vụ 
với nhiều ưu đãi hấp dẫn, mức giá không tưởng như tour du lịch, vé 
máy bay giá rẻ, hay tuyển dụng “việc nhẹ lương cao”, dịch vụ lấy lại 
tiền bị lừa, để chào mời khách hàng nhẹ dạ cả tin trên mạng xã hội.
Sử dụng các nền tảng mạng xã hội để lừa đảo giúp các đối 
tượng dễ dàng ẩn danh tính và đây là một số dấu hiệu cần lưu ý
17
Lừa đảo video Deepfake
Các đối tượng sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) tạo ra những 
video hoặc hình ảnh giả, sao chép chân dung giả người thân, bạn 
bè để thực hiện các cuộc gọi lừa đảo trực tuyến.
Yêu cầu đóng cọc trước, chuyển tiền khẩn
Các đối tượng lừa đảo có thể nghĩ ra nhiều lý do để yêu cầu nạn 
nhân phải chuyển tiền, hoặc giả danh bạn bè, người thân cần vay 
tiền gấp.
18
III.KỸ NĂNGXỬ LÝ 
Kỹ năng xử lý là những kiến thức cơ bản và cần thiết giúp mọi đối tượng 
trên không gian mạng bình tĩnh xử lý tình huống khi gặp phải trường hợp 
lừa đảo trực tuyến. Khi người dùng phát hiện bản thân đã trở thành nạn 
nhân của chiêu trò lừa đảo trực tuyến, bị chiếm đoạt thông tin cá nhân 
hoặc tài sản, việc áp dụng những kỹ năng xử lý nhanh gọn và chính xác 
là rất quan trọng. Việc phản ứng nhanh chóng và đúng cách cả trước, 
trong và sau khi bị lừa đảo có thể giúp giảm thiểu thiệt hại và bảo vệ 
người dùng khỏi những rủi ro tiếp theo.
1.Xử lý khi gặp lừa đảo trực tuyến 
III.
Khi được tiếp cận bởi các tin nhắn, cuộc gọi có dấu hiệu lừa đảo, 
người dân nên chủ động ngắt liên lạc, chặn tin nhắn.
Chủ động chặn các tin nhắn cuộc gọi
Chặn và báo cáo các tin nhắn có dấu hiệu lừa đảo trên các nền 
tảng mạng xã hội. Đối với các cuộc gọi điện, lưu lại số điện thoại 
của các đối tượng và trình báo với cơ quan công an nhằm kiểm tra 
và bắt giữ.
Báo cáo các tin nhắn, cuộc gọi
Tìm kiếm các phương thức, thông tin liên quan tới hành vi lừa đảo, 
rất có thể hành vi đó đã được báo cáo và đăng tải bởi các cơ quan 
truyền thông hoặc nạn nhân khác.
Tìm kiếm thông tin trên mạng
Gửi cảnh báo về Trang cảnh báo an toàn thông tin Việt Nam tại địa 
chỉ canhbao.khonggianmang.vn
Gửi cảnh báo
20
Kỹ năng
XỬ LÝ
2. Xử lý sau khi bị lừa đảo trực tuyến
2.1. Trường hợp bị dẫn dụ chuyển tiền cho các đối tượng 
lừa đảo
Không ít trường hợp nạn nhân nhẹ dạ cả tin, làm theo lời 
dẫn dụ của đối tượng lừa đảo và tự chuyển tiền vào tài 
khoản của các đối tượng này. Trong trường hợp gặp phải 
tình huống tương tự, nạn nhân cần phải:
Dừng chuyển tiền
Tuyệt đối không tiếp tục làm theo lời 
dẫn dụ của đối tượng lừa đảo.
Để báo cáo lừa đảo và yêu cầu họ 
dừng mọi giao dịch.
Trình báo vụ việc lừa đảo trực tuyến với 
các cơ quan chức năng như lực lượng 
công an địa phương.
Về trường hợp lừa đảo này để họ có 
thể đề phòng những chiêu trò tiếp 
theo có thể xảy ra.
Nhanh chóng lưu lại các đoạn hội thoại 
với đối tượng lừa đảo, lịch sử giao dịch 
chuyển khoản nhằm phục vụ cho quá 
trình điều tra và truy vết đối tượng.
Liên hệ ngay lập tức với ngân hàng 
Sao lưu lịch sử giao tiếp, giao dịch
Sao lưu lịch sử giao tiếp, giao dịch
Cảnh báo cho gia đình và bạn bè
21
Trong trường hợp các đối tượng lừa đảo có thông tin đăng 
nhập tài khoản hay chiếm được quyền điều khiển thiết bị và 
thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản, người dùng cần.
Liên hệ với ngân hàng hoặc các đơn vị
tài chính
Trong trường hợp thông tin tài chính bị đối tượng 
lừa đảo chiếm đoạt, liên hệ ngay với ngân hàng 
hoặc các đơn vị tài chính để thông báo về sự cố và 
khóa tài khoản. Điều này sẽ giúp ngăn chặn các đối 
tượng thực hiện giao dịch trái phép.
Thay đổi toàn bộ mật khẩu có độ khó cao
Trên 12 ký tự (bao gồm chữ số chữ hoa, chữ 
thường và các ký tự đặc biệt) đồng thời bật tính 
năng bảo mật hai bước trên các nền tảng trực 
tuyến đang sử dụng.
Kiểm tra thiết bị và hệ thống
Sử dụng phần mềm diệt virus và các công cụ bảo 
mật khác để quét thiết bị nhằm phát hiện và loại bỏ 
phần mềm độc hại.
Cài đặt lại hệ thống thiết bị
Sử dụng phần mềm diệt virus và các công cụ bảo 
mật khác để quét thiết bị nhằm phát hiện và loại bỏ 
phần mềm độc hại.
2. Xử lý sau khi bị lừa đảo trực tuyến
2.2. Trường hợp bị mất các thông tin đăng nhập, chiếm 
quyền điều khiển thiết bị
22
Trình báo lừa đảo
Trình báo vụ